5 Kapitaaloverdrachten van andere sectoren (Ontvangsten)

In de optiek van de nationale rekeningen worden kapitaaloverdrachten beschouwd als betalingen “om niet” aan en van de overheid, die de verwerving of de overdracht inhouden van een of meer activa door minstens een van de partijen betrokken bij de verrichting.

In de praktijk rijst de volgende vraag: dient de inbreng door de overheid van kapitaal in een onderneming of in een internationale instelling in de nationale rekeningen te worden geboekt als:

• een financiële verrichting (hoofdgroep 8): in deze veronderstelling is de storting door de overheid vergelijkbaar met een aandeelhoudershandeling in een handelscontext. De kapitaalinbreng kan slechts als financiële verrichting worden geboekt als de overheid in ruil een financieel actief krijgt van dezelfde waarde. Dit is een fundamenteel kenmerk van financiële verrichtingen. Door kapitaalaandelen in te brengen in een vennootschap, treedt de overheid op als aandeelhouder om in ruil dividenden te krijgen of een meerwaarde te verkrijgen. Daadwerkelijke storting van dividenden – of het realiseren van meerwaarden – is aldus een belangrijk criterium om de handelscontext van de verrichting te beoordelen en de inbreng van fondsen als een financiële verrichting te behandelen. Als deze voorwaarden vervuld zijn, wordt de kapitaalinbreng als kapitaalverhoging geanalyseerd en dus als financiële verrichting geboekt op het financiële instrument “aandelen en andere deelnemingen” en zal geen weerslag hebben op het vorderingensaldo van de overheid. Bij het onderzoek van de verwachte winst:
  • moeten de toelagen en andere openbare overdrachten worden uitgesloten uit de berekening;
  • moet de vergelijking worden gemaakt hetzij met de winst van de privébedrijven actief in dezelfde bedrijfstak, hetzij met het rendement van de staatsobligaties op lange termijn.
• een niet-financiële verrichting (hoofdgroep 5): in deze veronderstelling is de storting van de overheid “om niet” en gebeurt die om algemene beleidsredenen en buiten een handelscontext. Er staat geen tegenprestatie tegenover en heeft geen automatisch effect (en voor eenzelfde bedrag) op de participatie van de Staat in het bedrijf. Het zal worden geanalyseerd en geboekt als kapitaaloverdracht. Door haar optreden verwacht de overheid geen dividend terug (meestal keert een onderneming die dergelijke overdracht geniet, geen dividend uit), maar enkel een verbetering van de financiële toestand van de onderneming en de bevrediging van maatschappelijke behoeften (in termen van werkgelegenheid of overheidsinfrastructuur, …).